معرفی

در نظام های مختلف حقوقی اختیار بازرسی وتفتیش میان مقام قضایی و مقام اجرایی(ماموران اجرای قانون) تقسیم شده است. مقام قضایی باتوجه به درخواست ضابطین و براساس تشخیص خود، در صورت وجود ظن قوی به کشف دلایل در محل مورد نظر اقدام به صدور دستور قضایی می نماید. از دیدگاه تطبیقی بسیاری از کشورها برای نقض مقررات مربوط به تفتیش و بازرسی ها بوسیله پلیس، ضمانت اجرای بی اعتباری برای اقدامات انجام شده پیش بینی کرده اند. قوانین کشورها واکنش متفاوتی در مورد نقض مقررات مربوط به تشریفات بازرسی نشان داده اند.این رویکردها باتوجه به سیستم حقوقی آنها متفاوت است. در تفتیش و بازرسی رعایت اصل مشروعیت تحصیل دلیل وشرایط و ترتیبات قانونی امری ضروری است. وجود ظن قوی، در روز بودن، اجازه ورود و حضور افراد معین هنگام بازرسی ها شرایطی است که قانونگذار برای اجرای تفتیش مقرر کرده است. در حقوق ایران در صورت عدم رعایت این شرایط و نقض حریم خصوصی افراد ضمانت اجرایی پیش بینی نشده است. به جز در مورد ورود به عنف به منزل دیگری که مرتکب آن مستوجب کیفر براساس قانون مجازات اسلامی می باشد. اما هیچ گونه تصریحی در مورد ابطال دلایل بدست آمده از طریق بازرسی و تفتیش غیرقانونی وجود ندارد.

این اثر با عنوان بررسی تطبیقی بازرسی و تفتیش منازل و اماکن در حقوق ایران و انگلستان و با هدف تبیین چگونگی بازرسی و تفتیش منازل و اماکن در حقوق ایران و انگلستان تهیه و منتشر شده است. نگارنده در این اثر با استناد به یافته ها و مطالعات به صورت توصیفی و تحلیلی و جمع آوری اطلاعات از رویکرد اسنادی بهره برده است. سوال اصلی در این اثر بیان می دارد که بازرسی و تفتیش منازل و اماکن در حقوق ایران و انگلستان چگونه می باشد؟ فرضیه اصلی نیز برا این اصل می باشد که در حقوق ایران و انگلستان تفتیش و بازرسی رعایت اصل مشروعیت تحصیل دلیل و شرایط و ترتیبات قانونی امری ضروری بوده و وجود ظن قوی، در روز بودن، اجازه ورود و حضور افراد معین هنگام بازرسی ها شرایطی است که قانونگذار برای اجرای تفتیش مقرر کرده لکن در حقوق ایران در صورت عدم رعایت این شرایط و نقض حریم خصوصی افراد ضمانت اجرایی پیش بینی نشده است. یافته های مطالعه نشان می دهد که در هر دو قانون ایران و انگلیس تفتیش و بازرسی منازل در صورتی که براساس حکم ضابطین قضایی برای یافتن مدارک و استناد به جرم مشهود نباشد نقض حریم خصوصی و آزادی های شهروندی محسوب می شود.